Ondersteun ons met een gift

Bij Lucas 12, 49-53

‘Er bestaat een karikatuur van het moderne anti-intellectualisme die met democratie niets meer te maken heeft, maar waarmee je midden in de laaghartig demagogische wereld van het fascisme terechtkomt: het is de verachting van het heldere verstand, de verloochening en verkrachting van de waarheid ten gunste van de macht van het staatsbelang, het appel aan de doffe instincten, het zogenaamde ‘gevoel’, het vrijspreken van de dommen en de slechten van de tucht van verstand en geest, het vrij spel geven aan gemeenheid – kortom een barbaarse onbeschoftheid waarnaast datgene wat wij democratie noemen dan vanzelf een hoogst aristocratische indruk maakt.’

Dit zijn woorden van Thomas Mann in ‘Achtung Europa!’. Uit 1938. Ik heb dit boek deze vakantie gelezen. Zou de geschiedenis zich kunnen herhalen? Ik ben er soms bang voor. Ik zie nu al op tegen een paar maanden verkiezingsstrijd. De angst die sommige politici proberen te zaaien; het tegen elkaar opzetten en wegzetten van mensen; de onbeschoftheid; het op de persoon spelen; het geweld dat de waarheid weer zal worden aangedaan… Zo begon het toen ook. Nochtans geloof ik in het gezonde verstand van de meeste burgers. De compassie, die veel mensen voor hun naasten hebben. In idealen, die menigeen heeft en voor wil strijden. Het ‘gewone’ fatsoen.

In het evangelie lezen we komende zondag, dat Jezus vuur komt brengen (Lucas 12, 49-53). Het vuur dat hij brengt is het vuur van de liefde, de Geest die vrij maakt, die loutert en mensen samensmeedt; die warmte brengt, waar mensen in de kou zitten. Jezus verlangt ernaar, dat dat vuur oplaait. Ook al weet Hij, dat het ook verdeeldheid zal brengen. Tot zelfs in de familiesfeer aan toe. Niet dat hij dat zoekt, maar waar mensen zich de waarheid bekennen, komen zij tegenover anderen te staan. Heel onplezierig en ongemakkelijk, maar niet te vermijden. Maar soms doen zich tijden voor, waarin dat moet. Opdat de geschiedenis de goede kant uit valt.

Frank de Heus, pastoraal werker