Patrick Kuipers 100 dagen pastoor in Zuidoost Twente:

“Kerk is geen gebouw, maar een familie waar je bij wilt horen”

 
Op 8 november 2025 telde pastoor Patrick Kuipers precies honderd dagen in zijn nieuwe functie als pastoor van de samenwerkende parochies in Zuidoost Twente. Een periode die volgens hem “hectisch, druk, maar ook inspirerend” was. Terwijl de Adventstijd begint, blikt hij terug op zijn eerste maanden én vooruit op de toekomst van de kerk in Zuidoost Twente.

Hoe ben je “geland” in Zuidoost Twente?

“Bij mijn vertrek uit Utrecht kreeg ik van een student het ‘100-dagenboekje’. Daarin heb ik nog geen letter geschreven,” lacht Patrick Kuipers. “Dat zegt eigenlijk alles over hoe de afgelopen maanden zijn geweest: hectisch, vol, intens, maar ook heel mooi.”

In korte tijd kreeg hij te maken met een veelheid aan gebeurtenissen: de verhuizing naar Twente, terug naar “Oale Groond”, zijn installatie als pastoor, het overlijden van zijn vader, viering van het 25-jarig priesterjubileum.

“In eerste instantie heb ik het op me af laten komen. Ik moest me alle issues en dossiers eigen maken. Het was nog in de slipstream van de vakantie, alles startte op in september. Vergaderingen met het pastorale team, daarna de vergaderingen met de parochiebesturen, Daar komen de dossiers aan de orde en dan rol je er vanzelf in. Daarbij moet ik dan wel zeggen dat ik heel veel vrijwilligers nog niet ken. “

Verbinding zoeken met vrijwilligers

De samenwerking tussen de parochies in Enschede, Losser, Haaksbergen en de omliggende dorpen betekent ook: veel vrijwilligers, veel betrokkenheid. “Ik ken nog lang niet iedereen, dat kan ook niet in honderd dagen,” erkent Patrick Kuipers. “Dat kan je gewoon wel zeggen. Komt ook doordat we in het team taken verdeeld hebben, verschillende aandachtsvelden. Een aantal van die velden ligt niet op mijn weg, daardoor kom ik minder snel met mensen in aanraking.”  “Maar via liturgie, vieringen en vrijwilligersavonden kom ik steeds meer mensen tegen. Het zijn natuurlijke momenten van ontmoeting.”

Als je dan kijkt naar de tournee die je nu gemaakt hebt, wat valt je dan het meest op?

“Nou, wat me het meest opvalt is het fundamentele verschil in de dynamiek tussen de stad en de omliggende dorpen. Waarbij we bij de dorpen met elkaar in gesprek zijn over wat er nog kan en welke beslissingen wellicht genomen moeten worden, en zijn we in de stad bezig met opbouw, met groei.”

Dat is dus een behoorlijke tegenstelling?

“Dat is een enorme tegenstelling. Lastig ook. Je wilt in de dorpen recht doen aan de eigenheid van de gemeenschap, aan hun eigen kracht. Krachten die er zeker zijn. Saamhorigheid, er samen voor willen gaan. Dat treft mij wel. Daar wil je mensen niet overvoeren met succesverhalen van anderen.”

“In de dorpen is  – dat weet ik ook vanuit het verleden – de gemeenschapszin  grotendeels gebaseerd op de dorpse netwerken, de eigen gemeenschapsstructuur. Je ziet dan dat daar waar de katholieke kerk groter is kerk en dorp samenvallen. Daarom snap ik ook dat wanneer de kerk in zo’n gemeenschap wegvalt, zo’n heel dorp ook echt ontredderd is.”

“Als je in een dorp zou vragen: ‘Wat willen jullie nu bewaren?’, dan zal dat voor een groot deel van de gemeenschap zijn: een plaats en gelegenheid voor ontmoeting en samenkomst. Dat moet er in ieder geval zijn. Welke vorm dat dan heeft is denk ik secundair. Hier in de stad zie ik dat mensen echt naar de kerk gaan om naar de kerk te gaan, samen te vieren, voor de eucharistie. “

Missionair zijn in deze tijd

“Voor mij persoonlijk is een heel belangrijk facet: Hoe kunnen wij missionair zijn in deze tijd, hoe kunnen wij ons geloof verkondigen in de ruime zin van het woord? Welke gelegenheden kunnen wij creëren of aangrijpen om present te zijn, om niet alleen te laten zien dat je er bent, maar ook dat je iets in huis hebt, dat je een boodschap hebt?”

“Daar zijn we al een beetje mee begonnen. Voor Enschede denk ik aan de donderdagavondviering in combinatie met aanbidding en biechtgelegenheid. Ik weet zeker dat dat voet aan de grond krijgt, daar is behoefte aan. Ik ben er nog over aan het denken hoe we dat nóg beter uit kunnen zetten. Door het bijvoorbeeld Heilig uur te noemen. Ik ben er ook nog over aan het denken hoe we dat visueel kenbaar kunnen maken.

Daarnaast denk ik aan zaken als Alfa cursus of een vergelijkbare route naar het katholieke geloof. Om mensen die niets met Jezus en de kerk hebben toch met Hem in contact te brengen. Dat rollen we in eerste instantie in Enschede en Haaksbergen uit. Het gevoel voor urgentie voor het missionair aanwezig zijn als kerk is vooral in Enschede groot.”

Op weg naar 2026

“Als pastoraal team zijn we bezig met het aanpassen en aanscherpen van het beleidsplan. Dat is nog niet zo’n eenvoudige opgave. Het plan van een aantal jaren terug is inmiddels redelijk door de actualiteit ingehaald, daar moeten we ons toe verhouden. 

Vooruitkijkend naar het nieuwe jaar, richten we ons vooral op de toekomst van de parochies en de missionaire roeping van de kerk Eén van de vragen die mij persoonlijk bezighoudt is: ‘Hoe kunnen we missionair zijn in deze tijd?’
Hoe kunnen we mensen laten zien dat we iets in huis hebben – een boodschap, een geloof, hoop?”

Een kerk met een boodschap

Patrick Kuipers benadrukt dat het missionair zijn niet alleen gaat om activiteiten, maar vooral om de houding van de gemeenschap. “Er is in Enschede veel draagvlak om nieuwe dingen te proberen. Mensen vragen er zelfs om. Dat is mooi – we hoeven het niet te bevechten. Een goed voorbeeld is de Gulden Mis op 17 december: niet alleen een sfeervolle viering, maar ook een moment om tot verstilling, tot de kern te komen.”

Een droom voor Zuidoost Twente

Op de vraag wat zijn droom is voor de komende jaren, hoeft pastoor Kuipers niet lang na te denken. “Dat we als kerk in Zuidoost Twente een gemeenschap zijn, waar mensen God én elkaar weten te vinden. Dat blijft onze missie: ruimte scheppen voor ontmoeting – met God, maar ook met elkaar. Een kerk is geen gebouw waar je naartoe gaat, maar een familie waar je bij wilt horen. Als steeds meer mensen dat zo gaan ervaren, dan zijn we op de goede weg.”